Het Nederlandse onderwijs kampt met een overladen curriculum. Leerkrachten zien vaak door de bomen het bos niet meer door de eindeloze lijst van microdoelen. Toch zijn er manieren om het onderwijs eenvoudiger, effectiever en efficiënter te maken. Een belangrijke oplossing is het gebruik van leerwijzers, een aanpak die niet alleen structuur biedt, maar ook nadrukkelijk ruimte laat voor thematische samenhang.
Leerwijzers als richtingaanwijzers
Leerwijzers clusteren leerdoelen tot overzichtelijke en betekenisvolle competenties. In plaats van losse lessen te plannen op basis van afzonderlijke doelen, kun je met leerwijzers werken aan bredere zaken zoals hoe word ik een kritische lezer (domein lezen), een rechtvaardige burger (domein burgerschap), of een schrijver van overtuigende teksten (domein schrijven). Dit maakt het mogelijk om meerdere doelen in samenhang aan te bieden binnen een thema, wat de druk op leerkrachten vermindert en de betrokkenheid van leerlingen vergroot.
Geen concurrentie met methoden
Werken met leerwijzers sluit het gebruik van methoden zeker niet uit. Integendeel, ze vullen elkaar juist aan. Bij lineaire leerlijnen, zoals aanvankelijk lezen, spelling en rekenen, blijft een moderne methode een verstandige keuze. Deze methoden bieden structuur en zekerheid. Bij concentrische leerlijnen, zoals mondelinge taal, schrijven, burgerschap en digitale geletterdheid, bieden leerwijzers echter meer flexibiliteit en mogelijkheden voor verdieping. Hierdoor ontstaat geen of-of-keuze, maar juist een waardevolle combinatie van methoden en leerwijzers.
Een evenwichtiger curriculum
Een van de grote voordelen van leerwijzers is dat ze helpen het curriculum te ontdoen van onnodige complexiteit. Ze richten zich op wat echt belangrijk is: het versterken van kerncompetenties. Zo kun je met één leerwijzer wekenlang werken binnen een thematische context, zonder dat je voortdurend nieuwe lessen moet ontwikkelen gericht op smalle en weinig zeggende doelen. Het resultaat? Meer overzicht en een groter gevoel van eigenaarschap bij zowel leerkrachten als leerlingen.
Samenhang en flexibiliteit
Door leerwijzers te koppelen aan de themaplanning, versterk je de samenhang tussen vakgebieden. Leerlingen leren bijvoorbeeld niet alleen hoe ze een tekst moeten analyseren, maar ook hoe ze die vaardigheden kunnen toepassen in andere domeinen, zoals burgerschap of digitale geletterdheid. Dit maakt leren betekenisvoller.
Nieuwe editie Digitaal verzamelboek Werken met leerwijzers
Deze week is editie 3 van het Digitaal verzamelboek Werken met leerwijzers gepresenteerd. Deze nieuwe editie is een waardevolle toevoeging voor iedereen die het onderwijs wil verrijken en vereenvoudigen. Met nieuwe leerwijzers, rubrics en voorbeeldtaken blijft het boek een onmisbaar hulpmiddel voor scholen die werken aan een compacter en betekenisvoller curriculum. Een curriculum waarin we door de doelen heen het bos weer zien.
Meer weten? Bezoek www.leerwijzers.nl.